Ăn chay đủ chất, khoa học đã trở thành một phong trào sống khỏe, an vui và đang được khuyến khích mạnh mẽ tại khắp nơi trên thế giới.
Bốn lý do nên tích cực ăn chay
Bạn có biết nhà khoa học vĩ đại Albert Einsten, ông hoàng nhạc pop huyền thoại Michael Jachson, vị cựu tổng thống danh tiếng của Hoa Kỳ, Bill Clinton, cựu CEO của hãng hoạt hình trứ danh Walt Disney, Michael Eisner và nhiều bậc hiền triết kiệt xuất khác đều là những người trường chay. Tại sao vậy?
Albert Einstein: “Không gì có lợi cho sức khỏe và tăng tuổi thọ con người trên trái đất này bằng việc trường chay”.
Rõ ràng, với sự đa dạng của các loài động vật, con người đang được hưởng thụ rất nhiều vị ngon và hấp dẫn của các món ăn từ thịt. Thế nhưng, hiện nay đang có nhiều người từ bỏ những lạc vị đó để chọn cách ăn uống thanh tịnh và không động vật. Thế ăn chay có những lợi ích gì?
Thứ nhất, ăn chay là phù hợp theo cấu tạo cơ thể
Trước hết, răng của loài người được cấu tạo một cách đặc biệt giống như răng của các loài động vật ăn thảo mộc, được tạo hóa sáng chế một cách khéo léo để nghiền và nhai nát thức ăn.
Cấu tạo răng hàm và xương quai hàm giúp nhai theo cử động chiều ngang và qua lại. Ngược lại, loài động vật ăn thịt có răng nanh rất bén nhưng không có răng hàm và xương quai hàm. Do đó khi ăn thịt, chúng chỉ xé và nuốt trọn luôn chứ không hề nhai.
Hơn nữa, bàn tay của loài người không có móng vuốt sắc bén nên chỉ dùng để nhặt rau và hái quả, trong khi loài động vật ăn thịt có móng vuốt rất bén và rất mạnh để vồ mồi và xé thịt.
Ngoài ra, trong bộ phận tiêu hóa của loài động vật ăn rau quả và loài người so với loài động vật ăn thịt có điểm khác biệt là đường ruột. Tạo hóa đã ban đặc ân cho động vật ăn thịt có đường tiêu hóa chỉ dài gấp khoảng ba lần chiều dài cơ thể, trong khi đó đường tiêu hóa của loài người và loài động vật ăn rau quả thì dài gấp khoảng 10 lần.
Vì thế, chất cặn bã ở trong ruột của loài thú ăn thịt sẽ được bài tiết ra ngoài nhanh chóng hơn. Trong khi đó, chúng sẽ ở lại trong ruột của loài người và loài động vật ăn thảo mộc lâu hơn. Chính vì thế mà có cơ hội sinh ra độc tố nhiều hơn trong quá trình tiêu hóa ở những người ăn thịt.
Thứ hai, ăn chay để có sức khỏe và tăng tuổi thọ
Một số thành kiến cho rằng thức ăn chay sẽ không thể nào bù đắp vào chỗ thiếu hụt chất protein cần thiết trong cơ thể của con người. Một số người khác thì cho rằng chất protein thực vật không có tính cách tương đồng để thay thế chất protein động vật. Vậy thì loài trâu, bò, ngựa, voi… đâu có ăn thịt mà vẫn có đầy đủ chất protein và luôn khỏe mạnh bình thường, thậm chí cơ thể còn to lớn hơn các động vật khác
Thực ra chất protein gồm có 22 amino acids, trong số đó chỉ có 8 loại là cần thiết cho nhu cầu của cơ thể con người và đều đã hàm chứa đầy đủ trong các loại ngũ cốc và rau đậu. Đôi khi số lượng còn nhiều hơn các thực phẩm bằng thịt đã chế biến nữa.
Chúng ta có thể so sánh 100g thịt bò chứa 20g chất protein, 100g phó mát chứa 25g và 100g đậu nành chứa đến 34g chất protein...
Một cuộc nghiên cứu của tiến sĩ Fred Stare -Viện Đại học Harvard và tiến sĩ Marvyn Hardinge – Đại học Loma Linda bằng cách so sánh giữa hai nhóm người ăn chay và ăn thịt. Kết quả cho thấy rằng, nếu được ăn uống đầy đủ thì chất lượng Amino acids trong cơ thể của họ đều gấp đôi nhu cầu cần thiết.
Ông T.Colin Campbell, nhà sinh hóa học, hiện là giám đốc cơ quan nghiên cứu của Cornell - China - Oxford đã tiết lộ rằng: “Ăn ít chất béo theo như sự hướng dẫn của Cơ quan sức khỏe và dinh dưỡng Hoa Kỳ cũng chưa chắc có thể phòng ngừa được các bệnh nan y. Điều cần yếu là chúng ta phải ăn chay với những thức ăn thanh đạm nhưng không kém phần bổ dưỡng”.\
Thứ ba, ăn chay giúp tâm tính hiền hòa, an vui
Rõ ràng, ngựa, voi, trâu bò và các động vật ăn rau quả khác đều hiền hòa và gần gũi hơn so với cọp, gấu, sói… Thậm chí, loài chó nhà được nhiều người yêu mến đôi khi cũng cắn lại chủ nó.
Quá trình sát sinh hoặc săn bắt cũng khiến con người và loài ăn thịt trở nên tàn bạo, hung tợn hơn. Thịt và máu động vật cũng chứa nhiều chất kích thích hơn thảo mộc nên làm loài người và thú ăn thịt dễ bị kích động.
Ngược lại, người ăn chay với thức ăn chính là rau quả, ngũ cốc và trái cây thường có tâm tính hiền hòa hơn. Việc tiêu thụ các thực phẩm từ thiên nhiên cũng khiến người trường chay có cảm giác thanh bình, an nhiên.
Hơn nữa, các loài động vật cũng như con người, đều biết đau, biết sợ cái chết. Chúng cảm giác được giây phút sắp bị tàn sát nên có con la hét thất thanh, con thì khăng khăng không chịu bước đi, con thì bất lực mà rơi nước mắt.
Chúng ta đều cảm giác đau khi đứt tay, chảy máu, thế thì nỗi đau sẽ cùng cực như thế nào nếu bị cắt cổ, thọc tiết… Do đó, việc ăn chay giúp con người thể hiện tình thương yêu muôn loài, gia tăng lòng bát ái và vị tha. Từ đó tâm được yên vui và thoải mái.
Cựu tay đấm của Mỹ, Mike Tyson, một trong những nhân vật thể thao nổi tiếng nhất mọi thời đại vừa tiết lộ trong một chương trình truyền hình rằng nhờ chế độ ăn chay trường mà anh giảm được “cái điên” trong tính khí và trở thành người sống có trách nhiệm với gia đình và xã hội hơn.
Thứ tư, ăn chay để thế giới tốt đẹp hơn
Trong giai đoạn 2011- 2013 ước tính số người bị đói trên thế giới là 842 triệu người. Thật ra có phải thế giới đang thiếu lương thực nên mới có tình trạng đó?
Tiến sĩ Aarol Altshul, trong quyển Protein: Their Chemistry and Politics (Protein: Hóa học và Chính trị) đã viết: “Nếu chúng ta sử dụng diện tích đất một mẫu Anh (4046m2) để trồng hoa màu cung cấp lương thực cho người ăn chay, ta sẽ được một sản lượng gấp 20 lần nếu dùng đất ấy để chăn nuôi súc vật lấy thịt.
Hiện nay tại Hoa Kỳ, phân nửa diện tích đất để trồng trọt được dùng để sản xuất thực phẩm gia súc. Tôi nghĩ rằng nếu toàn thể đất đai canh tác trên quả địa cầu này đều được dùng để sản xuất nông phẩm cho loài người thì chúng ta sẽ có khả năng cung ứng đầy đủ lương thực cho 20 tỷ dân số trên thế giới một cách dễ dàng”.
Ngày nay, ăn chay không còn là thói quen ăn uống đạm bạc của những bậc tu hành nữa. Ăn chay đủ chất, khoa học đã trở thành một phong trào sống khỏe, an vui và đang được khuyến khích mạnh mẽ tại khắp nơi trên thế giới.
Ăn chay trường từ lâu đã được nhiều người biết đến như một phương pháp ăn thanh tịnh, không chứa đạm. Vậy ăn chay trường đúng cách là gì? Ăn chay trường là ăn chay tuyệt đối trường kì, không ngắt quãng, không đụng đến bất kì thực phẩm nào có liên quan đến các loại thịt cá, thịt động vật, hải sản…
>> Xem thêm: Chay tịnh
Mục đích của việc ăn chay trường
Những người ăn chay cũng có nhiều mục đích khác nhau: họ ăn chay tôn giáo, tín ngưỡng đạo đức, khấn nguyện, sức khỏe, vì bảo vệ môi trường hay chỉ đơn giản chỉ là để thay đổi khẩu vị.
Đối với những người ăn chay trường thì thực phẩm nạp vào cơ thể có năng lượng thấp. Nếu không ăn đa dạng thì rất dễ bị thiếu dinh dưỡng gây ra gầy ốm cùng suy giảm sức đề kháng, không đủ sức để làm việc và hoạt động cho một ngày. Tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng như thiếu chất sắt tạo máu, thiếu kẽm, thiếu vitamin B12… với biểu hiện là thiếu máu có thể xảy ra do các chất này có trong thực vật với tỷ lệ thấp và khó hấp thụ hơn.
Khi ăn uống quá dư thừa thịt cá, cơ thể rất dễ bị bệnh, do đó ăn chay ngày càng thịnh hành, vừa chữa được nhiều bệnh, vừa giúp cơ thể phục hồi.. Nếu ăn chay trường không đúng cách, cũng dễ bị cao cholesterol, lâu dần gây bệnh tim mạch, và nặng hơn nữa là bệnh tiểu đường.
Vì thức ăn là rau củ quả, sẽ dễ đói nên cơ thể đòi hỏi ăn cơm nhiều. Cơm là tinh bột nên sau khi ăn được cơ thể biến đổi thành glucose, nếu quá dư thừa cơm ( glucose) sẽ được cơ thể tạo thành mỡ. Đây là nguyên nhân gây nhiều bệnh mãn tính, thừa cân béo phì nguy hiểm.
Vậy ăn chay trường như thế nào để không bị đói mà vẫn giữ được thân hình cân đối, sức khỏe tốt. Sau đây là một số lời khuyên của chuyên gia dinh dưỡng:
Ăn chay trường đúng cách có lợi cho sức khỏe
1) Rau: ăn tự do, trái cây và cơm: ăn có giới hạn, thức ăn giàu đạm và chất xơ giúp giải quyết sự đòi hỏi của dạ dày .
2) Ăn chay nên tránh ăn thức ăn chiên xào vì dầu đun ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh chất gây hại cho sức khỏe
3) Người bị dị ứng không nên ăn tương chao vì đây là thức ăn chế biến nhờ quá trình lên men.
4) Nếu ai đã bị cao cholesterol nên ăn thực phẩm có nhiều chất xơ tan, chất xơ tan thường có nhiều ở nhiều loại rau nhớt như mồng tơi, rau đay… Ngoài ra nên bổ sung thêm omega 3. Omega 3 không phải người ăn chay trường bị thiếu mà cả người ăn mặn cũng dễ bị thiếu. Omega 3 có nhiều trong cá hồi, tuy nhiên gần đây có loại hạt ngũ cốc Salba rất giàu omega 3. Người ăn chay không dùng được dầu cá hồi thì nên dùng thêm loại hạt Salba này mỗi ngày.
5) Người ăn chay trường, không ăn thịt nên thường thiếu chất Acetyl-L-Carnitine hay gọi tắt là L-Carnitine là một hoá chất có nhiều trong thịt động vật giúp gom mỡ vào đúng chỗ và đốt mỡ thành năng lượng. Đồng thời giúp tế bào khỏe mạnh, có đủ năng lượng, khỏe mạnh và lâu già. Do đó, nên dùng thêm hằng ngày một lượng nhỏ của chất này.
Như vậy, nguyên tắc cơ bản của ăn chay trường là các bữa ăn cần đa dạng và thay đổi món thường xuyên. Bữa ăn luôn có đầy đủ các chất trên để cung cấp các vitamin, các chất dinh dưỡng cần thiết. Ngoài ra cần bổ sung thêm sắt, và các loại vitamin khác.
Thành phần dưỡng chất của hạt Salba đối với người ăn chay trường
- Omega-3 gấp 6 lần so với cá hồi
- Calcium gấp 6,6 lần so với sữa
- Potassium gấp 1,9 lần so với chuối
- Chất sắt gấp 6 lần rau bina
- Chất xơ gấp 49 lần so với cần tây
- Protein gấp 2,6 lần so với đậu phụ
- Folate gấp 2,3 lần so với rau diếp cá
- Megnesium gấp 15 lần bông cải xanh
- Biotin gấp 8,4 lần so với gan gà
- Chất chống ôxy hóa gấp 3 lần quả việt quất
Do đặc trưng về các thành phần dinh dưỡng đậm đặc trong hạt Salba nên hạt Salba dinh dưỡng còn được sử dụng như một thành phần thực phẩm chính được áp dụng trong chế độ ăn giảm cân cũng như là thực phẩm chính trong thực đơn cho người tiểu đường.