Tráng nước sôi, bát có sạch khuẩn?

Tráng bát bằng nước nóng trước khi ăn là thói quen của nhiều người để đảm bảo vệ sinh đồ dùng ăn uống. Tuy nhiên, trong những hoàn cảnh khác nhau, không ít người lựa chọn giải pháp tráng bằng nước đun sôi để nguội hay nước canh, nước luộc rau.Theo phân tích của các chuyên gia, cách làm đó không những không làm sạch bát mà còn có thể có tác dụng ngược.

Nước 60 độ C, nhúng 30 phút
 
Tốt nhất nên rửa sạch đồ dùng sau khi ăn và để ráo hoặc sấy khô

PGS.TS Đinh Duy Kháng, trưởng phòng Vi sinh vật phân tử, Viện Công nghệ Sinh học, Viện Khoa học & Công nghệ Việt Nam cho biết, mục đích của việc nhúng nước sôi cho đồ dùng ăn uống là để tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh đường ruột như vi khuẩn tả, vi khuẩn salmonella, khuẩn gây độc tố tụ cầu vàng...

Cách làm này có thể loại trừ khá tốt các loại vi khuẩn này, tuy nhiên cần phải chú ý đến điều kiện nhiệt độ nước và thời gian tiếp xúc. Một điều may mắn là các vi khuẩn chết ở nhiệt độ trên 100 độ C thường không phải vi khuẩn gây bệnh thực phẩm. Vi khuẩn đường ruột đa số là các loại vi khuẩn yếu, có thể tiêu diệt ở nhiệt độ gần tới 100 độ C. Tuy nhiên, để thực sự có hiệu quả diệt khuẩn thì thời gian tiếp xúc phải đủ lâu.

GS.TS Phùng Đắc Cam, trưởng phòng Nghiên cứu Vi khuẩn đường ruột, Viện Vệ sinh Dịch tễ TƯ khẳng định, việc sử dụng nước đun sôi để tráng vi khuẩn về mặt khoa học là không có ý nghĩa mà chỉ có tác dụng trấn an tâm lý. Bởi với nhiều loại vi khuẩn để tiêu diệt cần có hai yếu tố là nhiệt độ cao cũng như thời gian đủ lâu. Ví dụ, với nước đang sôi (tức nhiệt độ sôi gần 100 độ C) thì bạn chỉ cần 5 phút là vi khuẩn chết, nhưng với nước đã đun sôi và vẫn nóng khoảng 60 độ C thì cần đến 30 phút.

Nước nguội vô tác dụng

GS.TS Phùng Đắc Cam cho biết thêm nước đun sôi 100 độ C diệt được vi khuẩn nhưng khi để nguội trên 2 giờ bắt đầu đã có vi khuẩn xâm nhập và sau 24 giờ thì lượng vi khuẩn tăng lên rất nhiều. Do vậy, việc tráng đồ dùng ăn uống bằng nước đun sôi để nguội là vô tác dụng, thậm chí có thể tiềm ẩn nguy cơ bị nhiễm khuẩn ngược lại. Bản thân nước đun sôi để nguội nếu bảo quản không tốt, ví dụ như không cho vào bình chứa đậy kín mà để trong nồi, múc bằng cốc hay bát cầm tay hoặc cho vào bình nhưng mở nắp... Với những trường hợp này nước sôi để nguội sẽ bị nhiễm khuẩn từ các vật dụng cũng như tay người đưa vào. Khảo nghiệm thực tế đã cho thấy sự có mặt của các loại vi khuẩn như E.coli trong nước sôi để nguội.

TS Vương Tuấn Anh, khoa Vi khuẩn, Viện Vệ sinh Dịch tễ TƯ, chủ nhiệm đề tài về nước đun sôi để nguội nhiễm bẩn cũng cho hay, thông thường nếu nước đun sôi để nguội cho vào bình sạch có nắp đậy, vòi xả sẽ tránh được tình trạng tái nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, nếu bảo quản không sạch thì nguy cơ nhiễm khuẩn sẽ rất cao, nhất là vùng nông thôn có trẻ nhỏ cho tay khuấy hoặc đưa cốc vào múc nước. Nước sôi để nguội lâu dễ xảy ra tình trạng rêu, nấm mốc và vi khuẩn nên hoàn toàn có thể khiến cho đồ dùng ăn uống của bạn tăng thêm nguy cơ nhiễm khuẩn.

Các chuyên gia khuyến cáo, tốt nhất vẫn nên rửa sạch đồ dùng sau khi ăn và để ráo hoặc sấy khô. Đối với đồ ăn chỉ nên ăn chín uống sôi. Đặc biệt, đối với các đồ dùng để đựng thức ăn ở nhà hàng chắc chắn sẽ không rửa sạch bằng ở nhà mà chỉ ở mức độ tương đối do nhiều yếu tố khác nhau. Vì thế, nếu ăn ở hàng nên dùng các món đang nóng sôi sẽ đảm bảo an toàn hơn.