Những quy tắc làm cha mẹ

Hiện nay sách tham khảo về tâm lý, về cách nuôi dạy con là khá nhiều. Vấn đề là làm thế nào để phụ huynh có thể tìm được một quyển sách hay, phù hợp với mình và không cảm thấy phí thời gian là một chuyện đau đầu. Có những hôm tôi lang thang trong nhà sách hai ba tiếng đồng hồ ở kệ sách tâm lý, giáo dục và cuối cùng cũng tìm được một vài quyển ưng ý. “Những quy tắc làm cha mẹ” là quyển mà tôi thấy rất có ích và cần thiết với các bậc phụ huynh. Lối trình bày ngắn gọn, dễ hiểu và gần như đầy đủ các quy tắc ứng xử cho một đứa trẻ từ lúc mới lớn cho đến khi trưởng thành.

Có thể một số phụ huynh sẽ cho rằng cách giáo dục của phương Tây khác với phương Đông, làm sao có thể áp dụng những quy tắc ấy với con mình. Theo tôi, mỗi nền giáo dục đều có cái hay riêng. Chúng ta nên tham khảo cả hai để rút ra những gì phù hợp cho gia đình mình. Trong quyển sách này tác giả Richard Templar đưa ra 100 quy tắc chia thành 10 phần. Đó là nhưng quy tắc về tinh thần, thái độ của cha mẹ đối với con cái, những quy tắc về xây dựng tính kỷ luật, mối quan hệ giữa anh chị em trong nhà, các quy tắc về trường học và các quy tắc về tính cách. Những quy tắc về tuổi mới lớn, tuổi trưởng thành cũng như những quy tắc giúp trẻ vượt qua khủng hoảng được tác giả đưa vào phần cuối quyển sách.
Trước tiên, Richard Templa muốn các bậc phụ huynh phải nắm được những quy tắc về việc giữ tinh thần và thái độ đúng mực đối với con cái. Hiện nay có rất nhiều cặp vợ chồng bất hòa với nhau trong vấn đề này. Các ông bố thường nghiêm khắc và hay cho rằng những lỗi lầm của con cái bắt nguồn từ sự nuông chiều của mẹ. Các bà mẹ thì lại nghĩ rằng mình phải nuông chiều chúng một chút để chúng đở thấy ngột ngạt. Quy tắc 11 trong quyển sách này chỉ ra một điều rất đơn giản: Chỉ yêu thương thôi chua đủ, cần dành cho con những điều khác như tính kỷ luật, tự giác, các giá trị, các sở thích, một nền giáo dục tốt, khả năng biết tự lập…
Đầu tháng sáu vừa rồi con gái tôi tham gia một khóa du học hè và chỉ trong tuần lễ đầu tiên, cháu đã xài hết số tiền mang theo cho một tháng. Lúc đầu tôi rất giận cháu nhưng sau khi bình tĩnh tôi nhận thấy đây hoàn toàn là lỗi của mình. Từ trước đến giờ tôi chưa hề dạy bé cách xài tiền, cách lên kế hoạch cho những thứ cần mua sắm. Tôi tìm thấy trong quyển sách quy tắc 21: “Hãy để con tự xoay xở” nhưng phải dạy các cháu hai kỹ năng: khả năng quản lý tiền bạc và khả năng tự ra quyết định. Có những điều ta thường nghĩ là chưa đến lúc, chưa cần thiết phải dạy nhưng đến khi con trẻ gặp sự cố chúng sẽ không biết xoay sở như thế nào. Trang bị kỹ năng là cách tốt nhất mà các bậc phụ huynh nên chuẩn bị cho con. Chúng ta không thể nào sống bên con mãi mãi, phải tập cho chúng tự đi trên đôi chân của mình.
Tôi không nghĩ rằng những quy tắc trong quyển sách này là chuẩn chung cho tất cả mọi người mà chỉ hy vọng rằng nó sẽ giúp các bậc phụ huynh đỡ loay hoay, vất vả trong cách nuôi dạy con. Nếu phụ huynh nào có con sắp bước vào tuổi dậy thì thì xin dừng lâu hơn một chút ở 10 quy tắc về tuổi mới lớn. Những cô gái, chàng trai trong độ tuổi này vẫn cư xử như một đứa trẻ. La mắng không phải là giải pháp nhưng nuông chiều con quá mức sẽ không chuẩn bị cho cháu khả năng sống tự lập khi ra ngoài.
Nuôi con là cả một nghệ thuật. Cha mẹ phải vừa là nhà dinh dưỡng học vừa là nhà tâm lý học. Trẻ con nắm bắt tâm lý của người lớn nhanh hơn chúng ta nghĩ. Cho nên việc áp dụng những quy tắc sẽ có lúc gặp khó khăn vì sự bất hợp tác của trẻ và sự mềm lòng của cha mẹ. Thảo luận cũng là một giải pháp. Cha mẹ con cái cùng trình bày quan điểm của mình, thảo luận với nhau để rút ra được những quy tắc phù hợp cho gia đình mình.